Psychoterapia oparta na dowodach - co mówią badania naukowe?
3 grudnia 2025, 17:17Przez dziesięciolecia psychoterapia była postrzegana jako dziedzina bardziej związana ze sztuką niż z nauką. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Współczesna psychoterapia opiera się na solidnych podstawach naukowych, a jej skuteczność jest potwierdzona tysiącami badań klinicznych. Zrozumienie, co działa w terapii i dlaczego, pozwala zarówno specjalistom, jak i pacjentom podejmować świadome decyzje o wyborze odpowiedniej formy pomocy.
Pięć epok ludzkiego mózgu. Uczeni zidentyfikowali cztery punkty zwrotne w naszym życiu
28 listopada 2025, 11:58Ludzki mózg przechodzi cztery poważne zmiany strukturalne, które wyznaczają pięć głównych epok jego życia, poinformowali naukowcy z University of Cambridge i University of Pittsburgh. Zmiany te służą różnym sposobom myślenia, dorastania, dojrzewania i ostatecznego schyłku. Badacze zauważyli je na obrazach z rezonansu magnetycznego z dyfuzją (DWI), wykonanych u 3802 osób w wieku od 0 do 90 lat.
Nadciśnienie uszkadza mózg zanim jeszcze wzrośnie ciśnienie krwi
21 listopada 2025, 12:06Nadciśnienie to jeden z głównych czynników chorób i zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zmaga się z nim około 11 milionów Polaków. Dotyka ono 0,4% dzieci i 35,2% osób dorosłych. Nie wszyscy z nich zdają sobie sprawę z problemu. A może on być bardziej poważny, niż się uważa. Naukowcy z Weill Cornell Medicine donieśli, że nadciśnienie wpływa negatywnie na naczynia krwionośne mózgu, neurony i istotę białą, a wpływ ten jest widoczny na długo zanim choroba wywołuje mierzalne zmiany ciśnienia krwi.
Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne. Ryfty szybciej się powiększają
14 listopada 2025, 10:34Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne związane z rozciąganiem skorupy ziemskiej, donoszą naukowcy z amerykańskiego University of Syracuse oraz nowozelandzkich University of Auckland i Earth Sciences New Zealand. Rozciąganie kontynentów odbywa się w wyniku interakcji procesów tektonicznych, magmowych oraz tego, co dzieje się na powierzchni. Te ostatnie procesy są silnie zależne od lokalnego klimatu. Zbadaliśmy rolę zmian klimatu na zachowanie systemu ryftowego, analizując zmiany w szybkości przesuwania się uskoku w Basenie Turkana (Jezioro Turkana) pod koniec Afrykańskiego Okresu Wilgotnego, stwierdzili uczeni na łamach Scientific Reports.
To się zdarza raz na bilion zderzeń. W LHC zaobserwowano produkcję tWZ
5 listopada 2025, 17:09Jeszcze przed dwoma laty, w maju 2023 roku, naukowcy z eksperymentu CMS w Wielkim Zderzaczu Hadronów pisali, że produkcja tWZ ma ma bardzo niski przekrój czynny, co oznacza, że jest wysoce nieprawdopodobne, by można było zaobserwować ten proces podczas zderzeń protonów w LHC. Przekrój czynny procesu tWZ wynosi około 0,14 pb, podczas gdy całkowity niesprężysty przekrój czynny zderzeń proton-proton wynosi około 100 000 000 000 pb. Teraz ten sam zespół poinformował o zaobserwowaniu produkcji tWZ w Wielkim Zderzaczu Hadronów.
Puszcza Białowieska w coraz gorszym stanie. Trafiła do kategorii „krytycznej” w raporcie IUCN
29 października 2025, 16:21Stan ochrony naszego największego skarbu przyrodniczego, Puszczy Białowieskiej, spadł do kategorii „krytyczny”, informuje Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN). Organizacja opublikowała niedawno czwarty raport World Heritage Outlook. To dokonywana co kilka lat ocena działań na rzecz ochrony miejsc światowego dziedzictwa wpisanego na listę UNESCO. Puszcza Białowieska to jedno z pięciu takich miejsc w Polsce. Cztery pozostałe znajdują się w Bieszczadach.
Modele klimatyczne swoje, a Ocean Południowy swoje. Wiemy, skąd ta rozbieżność
20 października 2025, 10:12Światowe oceany pochłaniają około 25% antropogenicznej emisji dwutlenku węgla, z czego sam Ocean Południowy pochłania aż 40% – czyli nawet 4 miliardy ton – co czyni go najważniejszym regionem spowalniającym globalne ocieplanie. Modele klimatyczne przewidują, że zmiana klimatu powinna spowodować zmniejszenie zdolności Oceanu Południowego do pochłaniania węgla z atmosfery. Jednak dane obserwacyjne temu przeczą. W ostatnich dekadach takie zjawisko nie zaszło. Léa Olivier i F. Alexander Haumann z Instytutu Alfreda Wegenera wyjaśnili na łamach Nature Climate Change, dlaczego nie zachodzą zjawiska przewidziane przez modele.
H. sapiens wyodrębniał się ponad milion lat temu? Interesujące wyniki badań czaszki Yunxian 2
26 września 2025, 10:09Od kilkudziesięciu tysięcy lat na Ziemi żyje tylko jeden gatunek rodzaju Homo – Homo sapiens. Najstarsze znane szczątki naszego gatunku – o cechach przejściowych między formami archaicznymi a współczesnymi – znaleziono w Maroku, a ich wiek oceniono na około 315 000 lat. Z kolei z badań genetycznych wynika, że H. sapiens i H. neanderthalensis rozdzielili się około 600 000 lat temu. Jednak najnowsze badania, opublikowane właśnie na łamach Science, wskazują, że proces wyodrębniania się naszego gatunku należy przesunąć wstecz o setki tysięcy lat.
Aż 33% chorych wybiera „świadomą ignorancję” i unika informacji o swoim stanie zdrowia
29 sierpnia 2025, 10:29Wczesna diagnoza jest często kluczem do wyleczenia wielu chorób. Jednak wiele osób nie korzysta z możliwości badań przesiewowych, nie idzie do lekarza gdy zauważy niepokojące objawy, nie bada się pod kątem ewentualnego nawrotu choroby czy pogorszenia stanu zdrowia. W bardzo wielu krajach takiego postępowania nie można tłumaczyć brakiem informacji czy wysokimi kosztami, gdyż informacje są powszechnie dostępne, a koszty pokrywane przez publiczne systemy opieki zdrowotnej. Z badań Instytutu Rozwoju Człowieka im. Maxa Plancka wynika, że aż 33% ludzi wybiera coś, co badacze nazwali „świadomą ignorancją”, ludzie ci nie chcą wiedzieć o poważnej chorobie, nawet jeśli mogą być chorzy.
Zakwaszenie oceanów to zagrożenie dla... zębów rekinów
28 sierpnia 2025, 09:21Zęby rekinów to niezwykle skuteczne narzędzie do cięcia mięsa upolowanych zwierząt. Rekiny znane są z tego, że przez całe życie wymieniają tę śmiercionośną broń. W końcu od ostrych zębów zależy ich przeżycie. Okazuje się jednak, że w miarę zakwaszania się oceanów, zęby rekinów mogą stawać się słabsze i bardziej podatne na uszkodzenia. A to może postawić pod znakiem zapytania możliwość przetrwania rekinów.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
